Aan het eind van het memorabele 2020 besloot ik een tijdje offline te gaan. Om pauze te houden, te reflecteren en vooral om weer even te ‘spelen’ in plaats van werken. Van half december tot half januari deed ik niks op een social media, checkte ik mijn mail (bijna) niet en deed geen klantwerk. Maar kan dat wel, zeker als ondernemer? Ik vertel je in deze blog hoe deze offline weken me vergingen!
Mijn haat-liefde verhouding met social media
Hoe is jouw relatie met social media? Love it or hate it? Ik sta meestal aan de ‘love it’ kant. Ik vind het geweldig om inspirerende mensen te volgen van over de hele wereld. Om makkelijk contact te maken met andere creatieve ondernemers en volgers die ik anders misschien nooit had leren kennen. Mijn Instagram is bovendien één van de redenen dat ik kan doen wat ik doe. Ik deel er mijn werk waardoor ik meer opdrachten krijg, ik promoot er mijn cursussen en workshops en werk samen met geweldige merken.
Tegelijkertijd voel ik óók de nadelen. De extreem verslavende werking van Instagram en Facebook. Van continu je telefoon checken. De tijd die het kost om social media up to date te houden. Je elke keer opnieuw verdiepen in nieuwe functies. Reageren op alle DM’s en mails. En dan heb je ook nog de momenten dat al die inspiratie omslaat in onzekerheid. Het gevoel dat jij niet zo goed / getalenteerd / succesvol bent als al die anderen online lijken te zijn. Ja, ook ik heb daar nog steeds regelmatig last van.
Daarom besloot ik offline te gaan. 4 weken lang. Geen Instagram stories, geen Facebook posts, niet reageren op DM’s en geen social media van anderen checken. Bovendien zette ik tegelijkertijd de out of office van mijn e-mail aan. Ik zette hierin dat ik slechts 1x per week mijn mail checkte en verder niet aan het werk was. Geen offertes maken, geen voorstellen schrijven, geen ontwerpen maken. Ik mocht alleen aan m’n eigen creatieve projecten werken van mezelf.
Dag 0: ‘Wat ga ik missen?!’
Ik had dit besluit al een maand eerder genomen, maar de dag dat ik het deelde, vond ik het opeens best een ding. Ga ik geen belangrijke dingen missen? Ik zie 4 weken lang niet waar mijn creatieve collega’s en vrienden mee bezig zijn. Ik zie niet de mooie resultaten en lieve berichtjes van mijn cursisten. Misschien komen er wel leuke opdrachten voorbij die ik mis?
Wat hielp tegen deze FOMO? Ik was op hetzelfde moment ook begonnen met de cursus #unlimitedme van Charlotte van ’t Wout (enorme aanrader trouwens!). Daarin moest je – na het reflecteren op afgelopen jaar – drie dingen opschrijven waar je mee wilde stoppen en waarop je in plaats daarvan vertrouwde. Dus schreef ik op: “Ik stop met continu mijn telefoon checken en vertrouw erop dat ik niets mis.”
En als ik wel iets zou missen? Dan had ik écht iets om bij te kletsen met vrienden in plaats van de veelvoorkomende reactie: “Oh ja, ik zag het al op Instagram”.
Dag 1: Digital detox
In de vier weken dat ik vrij nam van klantwerk en social media had ik besloten wel naar mijn studio te gaan. Daar ligt 90% van mijn materialen en heb ik alle ruimte om te gaan spelen, verven en tekenen. Mijn voormalige werkplek thuis was bovendien geclaimd door mijn vriend, die door de nieuwe lockdown thuis moest werken.
Ik fietste ’s ochtends naar mijn studio, zette de kerstlampjes op onze gang aan (die we met alle freelancers daar samen hadden opgehangen) en dacht bij mezelf: “Dit is een leuke Insta story”. Oh nee, toch niet…ik ben vanaf vandaag offline!
Dit gebeurde de rest van de dag nog een paar keer. Nu pas merkte ik hoe ontzettend het een soort tweede natuur is geworden om continu te denken ‘even stories maken’. Ik besprak het met partner-in-crime Anne. Ooit begonnen we met Instagram omdat het leuk was onze hobby te delen. Ondertussen is het niet meer alleen een sociaal kanaal voor ons, maar ook de belangrijkste marketingtool voor onze business. Een kanaal wat we heel waardevol vinden, maar wat ook betekent dat je vaak de hele dag door ‘aan’ staat.
Telkens als ik even mijn focus verloor, was ik geneigd mijn telefoon te pakken. Het is zo’n automatische handeling geworden, zelfs als ik 5 minuten daarvoor nog op mijn telefoon keek. Een standaard riedeltje van Whatsapp, Instagram en mijn mail checken.
En wie kent het niet: dat je je telefoon pakt om iets op te zoeken, een berichtje ziet, in een rabbit hole van Facebook valt en een half uur later je telefoon pas weglegt? Om vervolgens opnieuw te bedenken dat je eigenlijk iets op moest zoeken? Dit was echt afkicken en dat ging langer dan een paar dagen duren.
Week 1 - Time to play!
Ik ruimde mijn studio op, zocht ik al m’n materialen uit en sleep al mijn potloden. En daarna vroeg ik me af: en nu…? Ik hoefde namelijk niks en dat was even wennen na een jaar fulltime werken. Maar wat een lekker gevoel!
Ik besloot mijn acrylverf uit de kast te pakken en ging lekker kliederen. Niet helemaal zonder reden: ‘zooi maken’ was één van de opdrachten die ik leerde tijdens de Illustratie Expeditie van Femke Veltkamp. Ondertussen huurt Femke net als ik haar werkplek in de oude Wolvengevangenis en heeft ze me gevraagd haar Ontdekkingstocht cursus te begeleiden als mentor. Ik besloot daarom de opdrachten zelf ook weer een keer te doen.
Wat was het leerzaam om dit weer te doen! Met alle lessen die ik ondertussen heb geleerd én zelf gegeven heb, kijk ik nu heel anders naar de opdrachten. Ook de feedback van toen kan ik nu beter in perspectief plaatsen. Een aanrader voor iedereen: het is zo nuttig om weer even terug te gaan naar de basisprincipes.
Spelen en creëren zonder doel in gedachten vind ik nog steeds lastig. We zijn tegenwoordig zo ontzettend gewend om resultaatgericht te werken. Zelfs als ik niet met een doel aan het tekenen ben, is er altijd dat stemmetje dat vraagt: ‘Is dit leuk om te delen op Instagram?’. Voor je het weet ben je bezig met goeie foto’s maken, leuke tekst erbij verzinnen en reageren op de reacties. Nu mocht ik niks delen van mezelf, en dat werkte eigenlijk heel bevrijdend. Mislukte het? Niks aan de hand! It’s all part of the creative process. Een paar dagen achter elkaar zat ik helemaal in de flow en genoot onwijs!
Week 2: Even he-le-maal niks.
Terwijl ik mijn jaarreflectie schreef, besefte ik dat ik het hele jaar geen vakantie heb gehad. In mei zou ik samen met mijn vriend naar de Schotse hooglanden gaan, maar dat ging door COVID niet door. We gingen weekendjes weg, maar door de lockdown, het lekkere weer en ons heerlijke dakterras hoefden we verder niet per se op vakantie. Dus werkte ik gewoon door. In oktober begon een soort eindsprint die tot vlak voor kerst duurde. Met eigen online cursussen én illustratie-opdrachten, muurschilderingen en workshops voor klanten. Tegen het einde van het jaar moest ik zelfs een paar mensen teleurstellen dat ik voor last-minute klussen écht geen tijd meer had.
Na een jaar waarin corona in het tweede kwartaal mijn bedrijfsomzet tot bijna nul reduceerde, waren alle opdrachten enorm welkom en sloot ik het jaar met een goeie winst af. Ik ben trots op hoe ik het doe als ondernemer, maar voelde wel dat ik toe was aan pauze.
Ook van leuk werk moet je vakantie nemen.
Het probleem als je hobby / passie ook je werk is? Het is zo leuk dat je soms vergeet dat het werk is. Maar af en toe moet je écht vakantie nemen. Daarom bleef ik na een relaxed kerstweekend 1,5 week thuis. Ik speelde Netflix (bijna ;) uit, las drie boeken in een week en ging lekker vaak wandelen met een vriendin of met mijn vriend. Gelukkig ben ik – naast het harde werken – ook kampioen genieten en niks doen.
Na een erg gezellig O&N met vrienden sliep ik elke dag uit en keek eindeloos veel YouTube filmpjes over schilderen met olieverf. Ik kreeg op oudejaarsdag namelijk een prachtige Van Gogh set van mijn schoonmoeder. Meer dan 15 jaar oud, maar nog helemaal ongebruikt! Het stond al langer op mijn verlanglijstje om dit een keer te proberen, maar ik maakte er telkens geen tijd voor. Met nog twee offline weken voor de boeg had ik nu geen excuus meer.
Week 3: Voel de verslaving
In de derde week moest ik helaas wel iets aan werk doen: de laatste btw-aangifte van het jaar moest ingeleverd worden bij mijn boekhouders. Ik moest daarvoor ook in mijn mailbox en checkte dan telkens gelijk of er niks urgents was binnengekomen (wat uiteraard niet zo was). Whatsapp gebruik ik daarnaast privé altijd meerdere keren per dag. Het gevolg? Ik merkte deze week dat mijn telefoon weer continu naast me lag. Een gewoonte waar ik nog steeds vanaf wil, maar die héél hardnekkig is.
Wat ik wel leerde?
Ik merkte dat het me erg goed beviel om mijn e-mail op een vast moment door te nemen. Het was zoveel efficiënter om in één keer al mijn mail weg te werken dan mezelf elke 10 minuten te laten afleiden door de notificatie van een nieuwe e-mail.
Ik neem voor om na deze offline break mijn mail op 2 of 3 vaste momenten per dag te checken en tussendoor echt uit te zetten. Ook wil ik stoppen met de gewoonte om Web Whatsapp op mijn laptop altijd open te hebben staan tijdens m’n werk. Als het écht dringend is, dan bellen mensen wel. Die Whatsapp berichtjes kunnen best een paar uur wachten, dus ik ga mezelf trainen om mijn telefoon tussendoor in mijn tas te laten zitten.
Lekker fouten maken
Aan het eind van de week ging ik eindelijk echt aan de slag met m’n kwasten en olieverf. Ik begon met een online cursus en schilderde in de eerste module een stilleven van een citroentje. Ik gebruikte blijkbaar veel te veel olie en terpetine voor het mengen, want de verf was na een paar dagen nog steeds nat. Oeps! Maar niet erg, want juist door deze fout te maken, leerde ik daarna wat wél werkt. Toevallig iets wat ik ook altijd tegen mijn workshop deelnemers zeg ;-).
Het was onwijs leuk om weer eens met een materiaal te werken dat helemaal nieuw voor me is. En de onderliggende lessen over licht versus donker, kleurwaarden en pigmenten mengen zijn óók leerzame reminders voor mijn illustratiewerk.
Week 4: Speelkwartier!
Ik begon de laatste maandagochtend van mijn offline weken met schilderen in plaats van eerst mijn laptop te pakken. Ik vind het altijd erg verleidelijk om een werkdag te beginnen met alle to do’s, zodat die uit mijn hoofd zijn. Hierdoor schiet de creatieve tijd er regelmatig bij in, want gedurende de dag komen er altijd andere dingen tussendoor. Terwijl die creatieve tijd – juist voor mij als illustrator – ook nodig is om mezelf te blijven ontwikkelen. Elke ochtend eerst een half uurtje ‘spelen’ in m’n schetsboek: ik ga proberen ook hiervan een nieuwe gewoonte te maken.
Vier weken offline: kan dat? Voor ik het weet, zijn de vier weken weer voorbij. Mijn bedrijf ging niet failliet, mijn klanten werden niet boos, mijn volgers lieten me niet in de steek. Sterker nog: mensen reageerden heel positief (en vaak ook een beetje jaloers) op mijn offline pauze! Heb ik dingen gemist? Vast wel. Maar ik won er heel veel tijd, rust en plezier mee. En dat is volgens mij - persoonlijk én als ondernemer - de beste investering die je kan doen!
Ga ik vanaf nu dingen anders doen? Ik hoop het wel, ook al weet ik hoe hardnekkig de ‘schermpjes-verslaving’ is. Op Instagram ga ik graag weer dagelijks posten en anderen volgen, maar ik wil niet meer de hele dag AAN staan. De creatieve flow die zo waardevol is, ontstaat alleen als je niet continu wordt afgeleid. Dus een paar keer per dag online: absoluut. Daarna weer offline en gefocust aan de slag? Yes, please! De wereld wacht wel even, die is meestal namelijk druk met zichzelf ;-).
Ga jij wel eens offline?
Niet zomaar een uurtje, maar een paar dagen of zelfs een paar weken? Hoe pak jij dat aan? Ik ben heel benieuwd naar jouw ervaring. Deel je tips in de comments!