Alles over oliepastels, waxpastels en softpastels

Olie-, wax- en softpastels: wat is het verschil en wat zijn de beste merken?

Pastels is zo’n materiaal in de categorie: 'you love it or hate it'. Zo’n materiaal waar je misschien eerst een tijdje mee moet daten voordat je er verliefd op wordt. Ik ben die datingfase ondertussen voorbij en zit helemaal in de categorie *LOVE*.

Het is een materiaal waar je op een schilderachtige manier mee kan werken. Als je dat omarmt (en de vieze vingers die je ervan krijgt 😉) dan is het een heer-lijk materiaal. Daarom in deze blog: alles over wax-, soft- én oliepastels met een review van diverse merken. Als bonus testte ik ook twee nieuwe hybrid varianten: de Caran d’Ache Neoart pastels en R&F drawing oils.

Wax pastels review

Laten we beginnen met de wax pastels! Van de drie soorten pastelkrijt zijn dit de meest stevige pastels. Een beetje vettig, maar stevig. Ik heb 2 merken wax pastels die ik regelmatig gebruik: van Caran d’Ache en van Posca. Ik heb verder geen andere merken wax pastels getest, omdat ik heel tevreden ben over de kwaliteit van deze merken (én om mijn materiaalverzameling een beetje in toom te houden 🤣).

Posca wax pastels

De meeste mensen kennen Posca van hun acrylmarkers, maar ze hebben al best een tijd potloden én wax pastels in hun assortiment. Dit setje lijkt trouwens heel erg op hun potloden (die ik ook heel fijn vind werken), ze zijn namelijk ook best dun. Dat is dus handig als je graag gedetailleerd wilt werken: met de Posca wax pastels kan dat! Ik heb hiervoor wel een puntje aan de pastels geslepen, dan zijn ze net zo dun als een dik potlood.

Handig detail: de kleurnummers komen ook overeen met de kleuren van hun acrylmarkers. Nadeel van de Posca wax pastels? Het aantal kleuren is beperkt tot 24 stuks en ze zijn niet het goedkoopste. Maar het is een fijne basis om mee aan de slag te gaan.

Je vindt de Posca pastel sets hier, en hier kun je ze ook los kopen.

Caran d’Ache Neocolor* Er zijn twee soorten ‘neocolor pastels’ van dit merk. De eerste (Neocolor I) is echt een wax pastel: een “water-resistant wax pastel” volgens de omschrijving. Dan heb je ook nog Neocolor II en dat zijn degenen die ik gebruik. Hier kan je over discussiëren of dit onder wax pastels valt, want op de site van Caran d’Ache worden dit tegenwoordig “water-soluble oil pastels” genoemd (waar in het verleden nog wax-oil stond). Maar ik vind ze echt meer een waxpastels, zowel qua stevigheid als manier van werken. En het leuke aan de Neocolor II pastels is het feit dat ze óók watervermengbaar zijn. Het is dus een lekker divers materiaal!

Je shopt de Neocolor II o.a. hier en hier.

*Wil je beter leren tekenen met de Neocolor II pastels? Dan heb ik een leuke masterclass voor je klaar staan! Voor maar €12,50 leer jij in 45 minuten hoe je deze Neocolor II pastels kan inzetten als kleurpotlood, wax pastel, aquarel én gouache. Een fantastisch mixed media materiaal in één dus. De masterclass is in het Engels 🇬🇧, maar je kan ondertiteling aanzetten als je dat fijn vindt.

MEER INFO

Olie pastels

Oliepastels zijn een stuk zachter dan waxpastels, meer boterig. Voor oliepastels heb ik 3 merken die ik vaak aanraad, van lekker betaalbaar tot crème de la crème (letterlijk en figuurlijk 😉).

Pentel oil pastels  

De pastels van Pentel zijn perfect als je wilt beginnen met oliepastels, maar niet gelijk al je zakgeld wilt spenderen. Voor nog geen 10 euro heb je een set van 25 kleuren, voor 50 kleuren betaal je ongeveer €15. De kwaliteit is beter dan je voor dat geld zou verwachten! Ik vind het dus prima student kwaliteit. Je shopt de sets hier of hier.

Van Gogh oliepastels Wil je een stapje beter? Dan vind ik de Van Gogh oliepastels een aanrader. Ze zijn nog steeds goed betaalbaar en werken net weer fijner dan de Pentels. Voor €25 á €30 heb je bijvoorbeeld een set van 60 kleuren. Er zijn ook kleinere sets én ze zijn los verkrijgbaar. Deze pastels hebben verschillende mate van lichtechtheid, dus je werk blijft beter van kleur als je het ergens ophangt. Deze pastels zijn wat steviger dan de Senneliers en ook wat smaller, dus als je graag toch iets preciezer wilt werken, dan zijn die van Van Gogh prettig. Verkrijgbaar o.a. bij Bol.com.

Sennelier En dan Sennelier. Ik noem dit niet voor niets de crème de la crème. Letterlijk, want oh la la, deze zijn heerlijk creamy. Ze worden regelmatig vergeleken met een lippenstift (zowel qua vorm als qua consistentie). De consistentie kan trouwens  - zeker als beginner - ook lastig zijn om mee te werken, omdat ze zó zacht zijn. Dit komt daardoor meer in de buurt van schilderen dan tekenen. Ik vind dat juist heerlijk! 

Ook figuurlijk zijn dit high end pastels. Ze zijn in eerste instantie door het merk ontwikkeld omdat Picasso himself hierom vroeg, dus het zijn echt professionele pastels! Ze zijn zowel in prachtige sets als los verkrijgbaar: ik kreeg mijn set van Splendith. Dus ik zou zeggen: trakteer jezelf op een paar kleurtjes om ze te proberen! (handig om te weten als je ze online koopt: 5 ml is de standaardmaat)

Soft pastels review

Soft pastels zijn de droogste soort pastel en hebben een meer krijtachtige consistentie. Ik heb veel verschillende merken geprobeerd, maar heb nog niet echt één duidelijke voorkeur. Elk merk heeft verschillende voor- en nadelen. Zoals het verschil in hard- en zachtheid, de mate waarin ze stof afgeven en hoe klein of groot ze zijn. Ik zet er hieronder een aantal op een rij. Veel van deze merken vind je bij kunstenaarsmaterialen winkels ook als losse krijtjes. Op die manier kun je een paar verschillende merken testen voordat je misschien een grote set van iets koopt. Ik loop zelf regelmatig binnen bij Swaak in Utrecht (die onder Gersteacker valt), maar ik bestel ook graag bij de webshop Splendith hiervoor. 

Ook leuk om te weten: een aantal van deze merken zijn ook te mengen met water voor een aquarel effect! Dit weet ik pas sinds kort, dus daar ga ik ook zeker nog mee experimenteren.

Winsor&Newton

Ik kreeg jaren terug een softpastel set van Winsor&Newton. Hoewel dit een prima basis set is voor een betaalbare prijs, vind ik ze een stuk droger werken dan de andere merken. Ze voelen ook wat minder gepigmenteerd. Meer student- dan professionele kwaliteit dus.

Gallery Dit merk leerde ik pas heel recent kennen. Het grote voordeel vind ik dat deze krijtjes maar weinig residu los laten. Je kunt er dus echt een stuk schoner mee werken! Een nadeel is dat deze krijtjes wat korter en dikker zijn. Dus minder geschikt voor details, maar juist wel tof voor een lossere stijl. Er zijn trouwens ook oliepastels van dit merk.

Rembrandt en Schmincke

Allebei ook merken van professionele kwaliteit! Ik heb van beide maar 3 of 4 pastels en heb er nog te kort mee gewerkt om er een duidelijke review van te geven. Mijn eerste gevoel is dat deze iets droger werken dan bijvoorbeeld Blockx en Sennelier, maar zal deze info later aanvullen als ik er meer mee gewerkt heb.

Sennelier

Ook in soft pastels is Sennelier één van de bekendere merken. Ik heb een aantal losse kleuren gekocht. De meeste kleuren voelden echt lekker zacht aan, ze glijden fijn over het papier en geven gelijk veel kleur af! Ook hier geldt weer: ze zijn wel een stuk prijziger, maar daar krijg je professionele gepigmenteerde lichtvaste softpastels voor terug.

Blockx 

Ik werd gevraagd om workshops te geven met dit merk en kreeg daarvoor twee sets van het Belgische merk Blockx. Ik vind ze erg fijn werken! Precies de goeie verhouding tussen niet te zacht en niet te hard, mét veel pigment. Een aanrader!

PanPastels

Een categorie apart: PanPastels! Softpastels in rondje potjes die doen denken aan make-up. Je gebruikt dit ook met applicators, die ook weer lijken op make-up kwastjes of sponsjes. Je kunt hiermee makkelijker grote oppervlaktes vullen, maar met wat oefening ook wel iets meer gedetailleerd tekenen. 

In aanschaf zijn PanPastels wel behoorlijk prijzig, want een potje kost ongeveer 8 euro. Maar daar krijg je wel veel voor terug: zowel in de grootte van de verpakking als in de mate van pigment! Er zit namelijk 9 ml in een potje, je krijgt dus (volgens het internet) zo’n 40% meer pastel dan in een krijtje. En het is écht enorm gepigmenteerd, dit voelt als pigment samengeperst in een potje. De kleuren zijn dan ook lichtecht. Gebruik hierbij wel speciaal papier zoals Pastelmat van Clairefontaine of Mi-Teintes Velvet van Canson. Dan komen je kleuren véél beter uit! Je vindt het papier o.a. hier en hier.

Meer weten over PanPastels? Samen met mijn collega Anne nam ik meerdere video's op voor onze YouTube serie ‘Art Supply Expeditie’. Je vindt de video’s hier.

Pastelpotloden

Wil je graag kleinere details toevoegen aan je illustraties met softpastels? Of hou je sowieso van preciezer werken? Dan kun je ook kiezen voor pastel potloden. Ik heb een set van Caran d’Ache en die vind ik ook echt heel fijn werken. Deze pastelpotloden lijken qua look op hun kleurpotlood-zusje: de Caran d’Ache Luminance. Niet toevallig ook één van mijn lievelingspotloden!

Een categorie apart: wax-olie pastels en oil sticks 

Caran d'Ache Neoart wax-olie pastels 

Begin 2024 lanceerde Caran d’Ache een nieuwe variant van hun pastels: de Neoart. Een wax-olie pastel die lichtecht is (en dus niet snel verkleurt in zonlicht). De meningen online zijn erover verdeeld. Ik denk dat dit vooral geschikt is voor professionele artiesten die werk willen verkopen. De lichtechtheid is namelijk het grootste unique selling point. Qua hardheid lijken ze meer op wax- dan op oliepastels en ze zijn dus niet watervermengbaar zoals de Neocolor II.

Ik kreeg een mooie set van Caran d’Ache om te testen, maar werd helaas niet verliefd. Door de hardheid zijn ze lastiger te blenden en kost het werken ermee meer moeite dan met bijvoorbeeld de Neocolor II of de Neopastels. Als lichtechtheid van een materiaal voor jou niet zo belangrijk is, zou ik persoonlijk toch eerder kiezen voor de diversiteit van de Neocolor II pastels.

R&F drawing oils

Dit Amerikaanse merk R&F leerde ik kennen door hun Pigment Sticks: olieverf in de vorm van een grote oliepastel. Een stick met die dikkere olieverf-consistentie, waardoor het vooral geschikt is om te combineren met schilderen. Maar nu hebben ze iets nieuws wat ik héél interessant vind: R&F Drawing Oils. Deze sticks zijn een combi van pigment, lijnzaad olie en wax. Het grote voordeel? In tegenstelling tot oliepastels (die plakkerig blijven) drogen deze Drawing Oils uiteindelijk permanent op. Je houdt dus niet het kleverige laagje wat oliepastels wel hebben én je hebt geen fixatie meer nodig!

Afhankelijk van de kleur duurt dat drogen trouwens dagen tot zelfs een aantal weken. Iets om rekening mee te houden als je ermee gaat werken in een schetsboek. Ik vind het vooral ideaal dat ik (naast canvas) ook op mooie kwaliteit papier kan werken en het werk na drogen makkelijker kan bewaren of inlijsten! Bereid je papier wel voor met een laag gesso. Dat is je uiteindelijke werk na het drogen ‘archival’, oftewel: het zal niet snel vervagen of vergelen.

Ook handig om te weten vooraf: er ontstaat vaak een harder laagje op de buitenkant van de Pigment Sticks en Drawing Oils - dit komt door de eigenschappen van het materiaal. Schraap dit er met een dun mesje vanaf voordat je begint met tekenen/schilderen!

Ik kreeg 3 setjes om te testen en…yes, hier word ik heel blij van!! De Drawing Oils zijn heerlijk smeuïg om mee te werken en hebben prachtige volle kleuren. Ze zitten wat mij betreft echt precies tussen olieverf en oliepastels in. Ideaal als je op een meer schilderachtige manier wilt tekenen, maar niet altijd tubes, palet en penselen erbij wil pakken. Dat kan trouwens wel, want je kan deze Drawing Oils prima combineren met penseel, terpentine, olieverf én andere materialen. Ik ga hier zeker nog véél vaker mee aan de slag!

Meer leren over tekenen met pastels? 

Wil jij graag leren hoe je nou het beste werkt met pastels? En tips over het beste papier, over blenden en werken in lagen? Over het slijpen van je pastels en over het fixeren van je werk? Dat vind je allemaal in mijn cursus ‘Pastel portretten’. In deze cursus leer ik je stap voor stap hoe jij ook mooie portretten maakt met alle drie soorten pastels. En wil je alle lessen volgen met één soort pastel? Dat kan natuurlijk ook. Meer weten? 

BEKIJK DE CURSUS

PS Ga je nieuwe materialen kopen?

De meeste links in deze blog zijn affiliate links. Als je via deze links gaat shoppen, kost het jou niets extra en krijg ik een klein percentage van de verkoop. Die inkomsten gebruik ik om meer materialen te testen, blogs te schrijven en cursussen mee te maken. Win-win dus!  Support je mij via deze links? Dank je wel alvast 💙